Recherchebureau inschakelen om zieke werknemer te monitoren toegestaan?

Wanneer een werknemer zich ziek meldt, is het aan de bedrijfsarts om de mate van arbeidsongeschiktheid van de werknemer te bepalen. Maar regelmatig vernemen werkgevers via collega’s van de zieke werknemer of via social media dat de zieke werknemer wel gewoon aan zijn huis klust of op de golfbaan staat. Dit leidt vaak tot vraagtekens bij de werkgever of de werknemer wel echt ziek is. Dat een zieke werknemer dergelijke activiteiten verricht, hoeft namelijk niet te betekenen dat hij niet ziek is of dat hij zijn herstel belemmert. Maar hoe kom je er nu achter of de zieke werknemer wel eerlijk is over zijn ziekte en beperkingen? Mag je een zieke werknemer in de gaten laten houden door een recherchebureau?

Het voorgaande speelde in een zaak bij de rechtbank Midden-Nederland.

Feiten en omstandigheden
De werknemer was op basis van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd in dienst bij werkgever als monteur. In maart 2021 meldde de werknemer zich ziek. In de eerstejaarsevaluatie was onder andere opgenomen dat de werknemer geen auto kon rijden en dat hij beperkingen had ten aanzien van lopen, trekken, tillen, dragen, knielen, hurken en staan.

In maart 2022 hoorde werkgever van een collega van de zieke werknemer dat deze collega de zieke werknemer auto had zien rijden. Werkgever heeft daarna iemand langs laten gaan bij het nieuwe huis van de zieke werknemer, waar geconstateerd werd dat de zieke werknemer aan het klussen was. Werkgever kreeg daardoor de indruk dat de zieke werknemer loog over zijn beperkingen en schakelde een recherchebureau in. Het recherchebureau heeft het gedrag van de zieke werknemer bij zijn nieuwe woning gedurende drie dagen geobserveerd door het gebruik van een camera in een rechercheauto.

Eind maart 2022 vraagt een collega aan de zieke werknemer of hij alweer auto kan rijden. De zieke werknemer zegt van niet en deelt mee dat hopelijk na een MRI meer duidelijkheid zal ontstaan over wat wel en niet kan. Diezelfde avond blijkt dat de vrouw van de zieke werknemer de camera uit de rechercheauto heeft gestolen. Nadat de werkgever hierover ingelicht wordt, ontslaat hij de zieke werknemer op staande voet.

De zieke werknemer vraagt de rechter onder andere het ontslag op staande voet te vernietigen en dus om weer ‘gewoon’ loon bij ziekte doorbetaald te krijgen.

Oordeel rechter
De werknemer is van oordeel dat zijn privacy is geschonden door de inschakeling van het recherchebureau. De rechter oordeelt dat het belang van de werkgever om te achterhalen of de werknemer naar waarheid verklaart over zijn beperkingen, zwaarder weegt dan het recht op privacy van de werknemer.  De ernst van de inbreuk is beperkt gebleven en er was geen minder zwaar middel voor de werkgever voorhanden om de waarheid op een andere manier te achterhalen.

De zieke werknemer heeft erkend dat hij heeft geklust, maar hij zou alleen klussen hebben gedaan die hij kon doen in verband met zijn beperkingen. De camerabeelden laten echter zien dat hij zware materialen tilt en veel trekt en duwt. Volgens de eerstejaarsevaluatie kon de zieke werknemer deze handelingen maar beperkt.

Ook heeft de werknemer erkend dat hij wel kon autorijden, maar alleen in een automaat. Dit heeft hij echter niet tegen de bedrijfsarts en de werkgever gezegd. Werkgever heeft leaseauto’s, waarvan 80% een automaat hebben. Door te verzwijgen dat de zieke werknemer wel in een automaat kon rijden, heeft werkgever niet naar passende werkzaamheden kunnen kijken. Kortom, werknemer heeft onjuist en onvolledig verklaard over zijn mogelijkheden tot autorijden.

De rechter komt dan ook tot de conclusie dat de zieke werknemer onjuiste en onvolledige mededelingen heeft gedaan naar de bedrijfsarts en werkgever over de ernst van zijn beperkingen en daarmee heeft gelogen. Dit levert een dringende reden op voor een ontslag op staande voet. De verzoeken van de werknemer worden dan ook afgewezen.

Conclusie
Dit is een uitspraak die waarschijnlijk goed aansluit bij uw rechtsgevoel: liegen mag niet, ook niet als je ziek bent. Wel wijzen wij u erop dat in de rechtspraak terughoudend wordt omgegaan met het inschakelen van een recherchebureau om het gedrag van een zieke werknemer te monitoren. Uit deze uitspraak blijkt echter dat het belang van werkgever soms zwaarder weegt dan het recht op privacy van de zieke werknemer. Uiteraard moet de inzet van een recherchebureau wel proportioneel zijn. Hier schreven wij ook al over in onze WVO-nieuwsflits van 14 augustus 2020. Heeft u vraagtekens bij wat u via via hoort en ziet over een zieke werknemer? Neem gerust contact met ons op en we kijken dan graag met u mee naar de mogelijkheden om bijvoorbeeld een recherchebureau in te schakelen en een goede afweging te maken tussen de belangen en de onderzoeksmiddelen die kunnen worden ingezet.