Geen geldig ontslag op staande voet na het ‘per ongeluk’ niet afrekenen van een fles wijn

De laatste weken haalden weer verschillende ‘ontslag op staande voet kwesties’ het nieuws. Met name de Action was daarbij weinig gelukkig. Ontslag wegens ‘diefstal’ van een plastic tasje van een paar cent ging de rechter te ver. En ook het geven van kassakorting van € 1,69 door een kassière aan haar vader was onvoldoende reden om de zwaarste sanctie op te leggen die ons arbeidsrecht kent.

Vorige week is een uitspraak gepubliceerd die toegevoegd kan worden aan het rijtje uitspraken waarin het ontslag werd teruggedraaid. Wat was er aan de hand? Een werknemer die beveiligingswerk verrichtte op Schiphol Plaza deed na afloop van zijn nachtdienst nog snel even wat boodschappen bij de Albert Heijn op Schiphol Plaza. Hij kocht twee flessen wijn, een yoghurt en een pakje sigaretten.

Door een medewerker van Albert Heijn werd geconstateerd dat de beveiliger één van de twee flessen wijn niet had afgerekend bij de zelfscankassa. De Koninklijke Marechaussee werd opgetrommeld en ook de werkgever van de beveiliger werd geïnformeerd. De camerabeelden werden bekeken, waarna de beveiliger alsnog ook de tweede fles wijn betaalde. Albert Heijn heeft geen aangifte gedaan van het voorval.

Voor de werkgever was dit echter nog niet genoeg en de beveiliger moest op het matje komen. Die gaf aan dat het niet zijn bedoeling was geweest om niet te betalen. Helaas voor hem vond dit verweer geen genade bij de werkgever. Die ging over tot ontslag op staande voet. Bij de bevestiging van het ontslag werd als reden vermeld dat de werknemer door de fles wijn niet af te rekenen de betrouwbaarheid en integriteit van de werkgever richting de klanten en de interne organisatie ernstige schade had toegebracht.

De beveiliger liet het hier niet bij zitten en legde de kwestie voor aan de rechter. Daarbij erkende hij dat hij na zijn nachtdienst en in zijn werkkleding een fles wijn niet heeft afgerekend bij de Albert Heijn. Dit was echter niet met opzet. Hij zou de fes wijn per abuis niet hebben gescand/afgerekend. De werkgever voerde aan dit aan te merken als diefstal.

Bij de beoordeling stelt de rechter voorop dat voor diefstal (en voor bijvoorbeeld bedrog), opzet vereist is. Gezien de gemotiveerde betwisting van de beveiliger dat er juist geen opzet in het spel was, is het aan de werkgever om te bewijzen dat dat wel het geval is. Met andere woorden; de werkgever draagt daarvan de bewijslast. En daar gaat het mis voor de werkgever. Dat de fles wijn per ongeluk niet is gescand/afgerekend komt de rechter niet onaannemelijk voor. Daarbij is van belang dat de beveiliger al bij de eerste confrontatie met de verdenking heeft aangegeven dat het een vergissing was en dat het nooit zijn bedoeling was om niet te betalen. Zijn latere verklaringen zijn hiermee in lijn.

Ook het feit dat het ging om een zelfscankassa, waarbij een vergissing volgens de rechter groter is dan bij een bemensde kassa, en het feit dat de rest van de boodschappen wel zijn betaald en maar één artikel niet, wijzen niet op opzettelijk stelen van de fles. Doordat het voorval gebeurde na een nachtdienst is bovendien niet ondenkbaar dat de beveiliger wat minder alert was én meegewogen wordt dat Albert Heijn geen aangifte had gedaan.

De conclusie is dan ook dat de fles wijn zonder opzet is meegenomen. Dat levert – zeker in het licht van het lange en onberispelijke dienstverband van 30 jaar – geen dringende reden voor ontslag op staande voet op, aldus de rechter. Het ontslag op staande voet wordt dan ook teruggedraaid en de werkgever moet de beveiliger weer aan het werk laten. Een termijn van twee dagen om de beveiliger weer toe te laten, dat is wat te kort. Die termijn wordt daarom gesteld op 5 werkdagen.

Ook deze uitspraak laat weer zien dat ontslag op staande voet bepaald geen sinecure is. Een werkgever doet er verstandig aan om tijdig juridisch advies in te winnen en niet zelf hiermee aan de slag te gaan. De beveiliger had er namelijk ook voor kunnen kiezen om te berusten in het gegeven ontslag en vervolgens allerlei vergoedingen te claimen. Een eenmaal gegeven ontslag kan niet eenzijdig worden teruggedraaid, zodat de werkgever in dat geval meer dan € 50.000,- aan vergoedingen kwijt zou zijn geweest! Bezint eer ge begint, of zoals Loesje zegt: ‘Ik denk altijd eerst goed na voordat ik iets stoms zeg’.

Leon Toonen
WVO Advocaten