Werkgeversaansprakelijkheid in de luchtvaart tijdens Corona-crisis

De Corona crisis brengt niet alleen financiële risico’s met zich mee, maar ook risico’s ten aanzien van werkgeversaansprakelijkheid. Bijvoorbeeld in de luchtvaart.

Zorgplicht maar geen waarborg

Op grond van artikel 7:658 BW is de werkgever verplicht de werkplek zodanig in te richten, te onderhouden en zodanige maatregelen te treffen en aanwijzingen te verstrekken als redelijkerwijs nodig is om te voorkomen dat de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden schade lijdt. Ook in de arbowet is opgenomen dat de werkgever dient te zorgen voor een veilige werkomgeving. Deze zorgplicht van de werkgever betekent echter geen absolute waarborg tegen mogelijke risico’s maar is een vergaande zorgplicht die op de werkgever rust om risico’s en schade te voorkomen.

Vanwege deze vergaande zorgplicht voor werkgevers om werknemer te behouden voor risico’s en schades sluiten veel bedrijven, waaronder winkels, hun deuren omdat zij hun werknemers niet (voldoende) kunnen beschermen tegen mogelijke besmetting met het Corona-virus. Sommige organisaties en beroepen hebben vanuit hun aard een hoger risico. Denk bijvoorbeeld aan ziekenhuizen. Ook deze organisaties moeten (uiteraard) voorzorgsmaatregelen nemen en hun medewerkers adequaat informeren over de risico’s en de manier waarop zij zich kunnen beschermen. Het feit dat de medewerkers zelf ter zake deskundig zijn betekent namelijk niet dat de werkgever een minder vergaande zorgplicht heeft, zo heeft de Hoge Raad al jaren geleden bepaald.

Maatregelen in vliegtuigen

Er zijn echter beroepen die, juist tijdens de huidige Corona-crisis, een groter risico lopen en die bovendien ook niet deskundig zijn als het gaat om de risico’s die verband houden met het Corona virus. Neem bijvoorbeeld personeel aan boord van vliegtuigen. Momenteel is het verplicht om ten minste 1,5 meter afstand van elkaar te houden en is niet toegestaan om met meer dan drie personen samen te zijn. Voor personeel aan boord van een vliegtuig is het onmogelijk om zich aan deze regels te houden. In tegendeel: bijeenkomsten met grote groepen personen worden ten strengste verboden maar het vervoer van grote groepen personen in een vliegtuig (de meeste verkeersvliegtuigen hebben een capaciteit tussen de 100 en soms meer dan 500 personen) gaat nog steeds door. In een vliegtuig zitten mensen gedurende een relatief lange tijd dicht tegen elkaar gepakt in een afgesloten ruimte. Ik ben geen viroloog maar uit alle berichten die het RIVM de afgelopen weken heeft verspreid leid ik af dat dat niet verstandig is. En toch vertrekken er nog steeds dagelijks een groot aantal vliegtuigen, al is het alleen maar omdat er op dit moment ruim 15.000 Nederlanders in het buitenland zitten die dolgraag terug naar huis willen.

Het totaal stilleggen van het vliegverkeer is dus lastig. Maar als er dan toch gevlogen wordt, dan dient in elk geval de werkgever van het vliegend personeel alle maatregelen te nemen die redelijkerwijs nodig zijn om de risico’s voor de bemanning te voorkomen. Uit berichten in de media blijkt dat vliegend personeel de beschikking heeft over mondkapjes, handschoenen en een schort maar het is maar de vraag of die beschermingsmiddelen voldoende bescherming bieden tegen de aanwezigheid van het corona-virus in een volgepakte Boeing. Het is dus niet onbegrijpelijk dat er onder vliegen personeel onrust leeft.

Grenzen sluiten

Een bijkomend risico is dat de ontwikkelingen rondom het corona virus zich in sneltreinwaard opvolgen. Dagelijks sluiten meer en meer landen hun grenzen en hun luchtruim en worden passagiers bij aankomst op de luchthaven getest op Corona. Indien er sprake is van een verdacht geval moet de betreffende persoon de luchthaven verlaten. Voor vliegen personeel is dit een groot risico, want als zij tijdens het korte verblijf tussen de heen- en terugvlucht symptomen ontwikkelen die kunnen wijzen op Corona, dan lopen zij het risico dat zij niet terug mogen vliegen naar Nederland. Zo kan een korte vlucht voor een piloot of stewardess uiteindelijk uitmonden in een wekenlang, of zelfs maandenlang, eenzaam verblijf in het buitenland. Natuurlijk zal de vliegmaatschappij er alles aan doen om de betreffende medewerker weer terug te laten keren, maar als grenzen eenmaal gesloten zijn houdt het vaak gewoon op. Op sommige verre bestemmingen wordt daarom al met dubbele bemanningen gevlogen en ik denk dat het onvermijdelijk is dat dat op veel meer – zo niet alle – verre bestemmingen gaat gebeuren.

Advies nodig?

Het corona virus levert veel nieuwe vragen op, voor zowel werkgevers als werknemers. Het team van WVO Advocaten staat in elk geval klaar om u bij al dit soort vragen te helpen om zo goed en gezond mogelijk deze crisis door te komen.