Waarom (bedrijfs)artsen geen recht hebben op vrije advocaatkeuze in tuchtzaken en andere fabeltjes

En dan gebeurt het toch. Ondanks alles wat u heeft gedaan om het te voorkomen, ontvangt u op een dag toch een brief van het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg met de mededeling dat een cliënt/patiënt een klacht tegen u heeft ingediend en dat u zich kunt verweren. Vervelend natuurlijk. Maar gelukkig bent u goed verzekerd voor rechtsbijstand en kent u een goede advocaat die u in de tuchtzaak wel kan bijstaan.

Maar als u deze voorkeur kenbaar maakt bij de (waarschijnlijk overbekende) (rechtsbijstands)verzekeraar voor medici, dan is de kans groot dat zij u vertellen dat u helemaal geen recht heeft op vrije advocaatkeuze. U kunt alleen gebruik maken van de juristen die in dienst zijn van deze verzekeraar (wat vaak ook dezelfde verzekeraar is waar de beroepsaansprakelijkheid en andere verzekeringen lopen). Het staat u natuurlijk vrij een zelf gekozen advocaat in te schakelen, maar dan komen de kosten voor uw eigen rekening. Maar klopt dat wel?

Onze overtuiging is dat beroepsbeoefenaars die onder een (wettelijk) tuchtrecht vallen, zoals (bedrijfs)artsen, advocaten en notarissen, recht hebben op vrije advocaatkeuzen als ze in een tuchtrechtelijke procedure aangeklaagd worden en zich daarin willen verweren.

Europees recht

Het Europees Hof van Justitie heeft in 2013 en 2016 in meerdere zaken tegen o.a. DAS Rechtsbijstand bepaald dat rechtzoekenden die in een juridische procedure terecht komen, als eiser of als gedaagde, het recht hebben op vrije advocaatkeuze. Dit recht kan niet beperkt worden door de rechtsbijstandsverzekeraar door in de verzekeringsvoorwaarden een soort verplichte winkelnering bij eigen juristen en advocaten vast te leggen. De Hoge Raad heeft dit ook nog eens bevestigd. Natuurlijk was deze uitspraak tegen de zin in van rechtsbijstandsverzekeraars. Maar langzamerhand zijn de meeste rechtsbijstandsverzekeraars overstag gegaan, al melden ze dit recht niet altijd netjes van tevoren aan verzekerden.

Vrije advocaatkeuze in tuchtzaken

Als advocaten staan wij regelmatig bedrijfs- en verzekeringsartsen en andere medici bij in tuchtzaken. En meer dan eens zijn rechtsbijstandsverzekeraars niet bereid om onze kosten te vergoeden, ondanks de overduidelijke rechtspraak. De grootste verzekeraar van medici blijft bijvoorbeeld stug volhouden dat deze jurisprudentie niet geldt voor tuchtzaken in de gezondheidszorg, omdat het geen wettelijk voorgeschreven procedure zou zijn waarbij bijstand door een advocaat verplicht is. Een nogal opmerkelijk standpunt omdat het tuchtrecht voor medici is vastgelegd in de Wet BIG en de Hoge Raad heeft vastgesteld dat de vrije advocaatkeuze ook geldt voor administratieve procedures waarbij eveneens de bijstand door een advocaat niet verplicht gesteld is (bijvoorbeeld een ontslagprocedure bij het UWV).

Wij vinden dat elke beroepsbeoefenaar die in een tuchtprocedure verzeild raakt, het recht moet hebben om zijn eigen advocaat te kiezen waarin hij/zij vertrouwen heeft. De impact van een tuchtzaak is al groot genoeg, en dan wilt u iemand aan uw zijde waarin u alle vertrouwen heeft. Dat kan een jurist zijn van de (bekende) rechtsbijstandsverzekeraar, maar dat kan ook een eigen advocaat zijn. En die kosten moet de verzekeraar in onze ogen gewoon vergoeden.

Proefproces

Inmiddels heeft een aantal artsen zich bij ons gemeld die de kosten voor juridische bijstand in een tuchtzaak zelf hebben moeten betalen, ondanks dat ze verzekerd waren (en nog steeds zijn) bij die grote verzekeraar voor medici. Namens deze artsen zullen wij komend jaar een (proef)proces starten waarin we de rechter vragen om vast te stellen dat deze artsen recht hadden op vrije advocaatkeuze en dat de rechtsbijstandsverzekeraar de gemaakte (redelijke) kosten voor rechtsbijstand moet betalen.

Meer informatie

Herkent u deze situatie of heeft u er zelf mee te maken gehad? Wij horen graag uw verhaal, en mogelijk kunnen wij ook uw vordering meenemen in deze procedure. Wij nodigen u uit om met ons in contact te komen via info@wvo-advocaten.nl of op 055-5066650.

Pascal Willems en Marieke Hulstijn, beiden advocaat bij WVO Advocaten
E-mail: pwillems@wvo-advocaten.nl en mhulstijn@wvo-advocaten.nl